Nieuws

De gemene deler onder de cliënten in mijn diëtistenpraktijk is dat ze, als ze bij mij aankloppen, strijd aan het leveren zijn. Een strijd met hun eigen lijf: ze hebben van jongs af aan geleerd dat hun lijf iets is om te veranderen, om niet tevreden mee te zijn. Van de huisarts, van hun eeuwig lijnende moeder en van de kinderen uit hun klas.

Als zorgprofessional heb je een diploma en sta je geregistreerd in een kwaliteitsregister. Daarmee toon je jouw deskundigheid binnen een vakgebied aan. Maar op één vlak zijn zorgprofessionals meestal zeer ondeskundig: namelijk op het vlak van ervaring met de aandoening of gezondheidsproblemen. Want hoe veel cursussen ik ook heb gevolgd of boeken gelezen heb, het meeste leerde ik van…de patiënt zelf.

Op 16 april aanstaande is het World Voice Day. Een dag die speciaal is om aandacht te vragen voor het belang van menselijk stemgeluid. Bij mij komt de vraag op; wat zou een wereld zonder stemgeluid zijn? We horen instrumentale muziek op de radio, zonder zang, geen grapjes, geen felle discussies, we horen auto’s, geluiden uit onze omgeving, maar geen spraak? Denk je eens in hoe het leven zou zijn zonder stemgeluid. Dat voelt vreemd aan, toch? Stem is dus duidelijk van belang en om het enorme belang van de stem te benadrukken, vieren we Wereldstemdag.  

Eten is gedrag. Als we het hebben over gezonder eten, dan vraagt dat om een verandering in ons eetgedrag. Uiteindelijk gaat dat over wat en hoe we eten. Toch werkt het op de lange termijn meestal niet om een voorgeschreven dieet te volgen. Ons eetgedrag wordt namelijk onbewust beïnvloed door meerdere factoren. Dit kunnen persoonlijke overtuigingen zijn, maar bijvoorbeeld ook verleidingen van buitenaf. Pas wanneer we deze factoren inzichtelijk maken, kunnen we daar wat mee doen en ons gedrag daarop veranderen. Al die gedragsveranderingen samen maken een gezonder eetpatroon op de lange termijn mogelijk.
 

Wie dagelijks in de praktijk met mensen werkt weet hoe moeilijk het is om gedrag te beïnvloeden of te veranderen. Een mooi voorbeeld is de patiënt die niets wil veranderen aan zijn gedrag om terugkerende klachten te voorkomen en alleen “ja maar” kan zeggen. Of iemand die zijn klachten en problemen op jouw bordje legt en vraagt om dat effe te fixen. Speel dan de bal maar eens terug. Hoe doe je dat eigenlijk?

‘Gezonder worden’, het is het streven van veel mensen. En het is uiteraard het doel waar wij als gezondheidszorgprofessionals het meest bij betrokken zijn. In mijn diëtistenpraktijk gaat het dan het meest over diabetes type 2, of hoog cholesterol, of een hoge bloeddruk. En mensen hebben dan vaak de expliciete boodschap gekregen: gewicht verliezen!

In het vorige blog nodigde ik jou, de lezer, uit tot een experiment. Welke aanpassing, klein of groot, in het dagelijks leven zou je willen doorvoeren? Het experiment was om deze activiteit in de afgelopen 5 weken toe te passen. Verwacht ik nu dat iedereen dit braaf gedaan heeft? Nee, al ging er misschien wel een gedachte door jouw hoofd gegaan zijn over wát jij zou willen veranderen. Voor mijzelf heb ik zelfs een lijstje: meer sporten, meer tijd vrijmaken voor creatieve activiteiten, minder op social media zitten en eerder beginnen aan taken met een deadline (zoals deze blog). Allemaal veranderingen die bijdragen aan een gezonder, fijner leven. En toch…eerlijk gezegd blijkt dit lastig door te voeren. 

Gedragsverandering betekent dat je iets anders gaat doen. Dat kan eenmalig gedrag zijn, regelmatig gedrag of gewoontegedrag. Als je het zo bekijkt, verander je jouw gedrag regelmatig en meestal zonder dat er een training voor nodig is. In de praktijk zie ik echter veel cliënten waarbij gedragsverandering een noodzaak is, om zo de hulpvraag te kunnen beantwoorden. Echter is deze verandering niet altijd gemakkelijk om te bereiken. Als paramedici heb ik niet alleen te maken met de hulpvraag van de cliënt, maar kijk ik naar het totaal, naar de gehele omgeving. Welke invloed heeft de thuissituatie op het gedrag van mijn cliënt?  

Onlangs gaf ik een workshop over biologische ritmes aan de buitengewoon opsporingsambtenaren van de gemeente Noordwijk, die in onregelmatige diensten werken. Een paar dagen later stond ik voor de klas bij basisschool Wereldwijs, om met de kleuters een top drie te maken van hun favoriete groenten. 

Iedere collega kent dat wel, wanneer maak je met je patiënt de stap vanuit normaal dagelijks belasten naar sporthervatting na een enkelblessure? Mijn naam is Jacqueline Maas en ben fysiotherapeut en (kinder)manueel therapeut. In de praktijk waar ik werk komen deze vragen regelmatig voorbij.