Oncologie, diëtetiek en positieve gezondheid

Thema's

Thema's

Oncologie, diëtetiek en positieve gezondheid

In mijn werk als diëtist in een algemeen ziekenhuis heb ik dagelijks gesprekken met patiënten met kanker. Patiënten, die voor heel moeilijke beslissingen komen te staan. Vorige week maakte ik  kennis met een 73-jarige man,  de heer O., die was opgenomen in verband met ernstige benauwdheid. Verbaasd vroeg hij wat ik kwam doen. Het bleek dat hij afgevallen was, maar vond dit zelf wel prima want “er kon toch wel wat af”.  Na uitleg van mij over het belang van een goede voedingstoestand wilde hij wel aanvullende drinkvoeding proberen. Dagelijks kwam ik heel even langs en las in het medisch dossier dat er een tumor in zijn longen was gevonden. De heer O. was zelf heel duidelijk, hij wilde geen behandeling meer. Ook gaf hij direct aan dat hij, bij toename van klachten, euthanasie wilde. Na een aantal gesprekken met de longarts hoorde ik vandaag dat uiteindelijk, in overleg met de heer O.,  is gekozen voor het plaatsen van een stent en bestraling om de klachten te verminderen. Daarnaast zou er geen verder onderzoek of behandeling meer plaatsvinden.

Deze casus deed met denken aan een berichtje op sociale media over het begrip “positieve gezondheid”, een concept dat is ontwikkeld door dr. Machteld Huber, van oorsprong huisarts. Zij is gepromoveerd op dit onderwerp en in 2015 benoemd als meest invloedrijke persoon in de publieke gezondheid. Inmiddels heeft ze in diverse gezaghebbende medische tijdschriften gepubliceerd*.

6 dimensies bij positieve gezondheid
Huber heeft een nieuwe definitie van gezondheid opgesteld, waarbij functioneren, veerkracht en zelfregie centraal staan. Gezondheid wordt daarbij onderverdeeld in 6 dimensies. Naast lichaamsfuncties, ook mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren. Patiënten kunnen een score geven aan elke dimensie, waarbij  een spinnenwebdiagram ontstaat.


Bron: http://www.ipositivehealth.com/

Diagram als leidraad bij advies
In de hiervoor beschreven casus zal mentaal welbevinden, zingeving en kwaliteit van leven hoog scoren en lichaamsfuncties minder. Ook voor de diëtist kan de spinnenwebdiagram handvatten geven voor een gesprek met de patiënt. In het geval van de heer O. zal in de behandeling van zijn ondervoeding niet gekozen worden voor bijvoorbeeld sondevoeding, terwijl bij een andere patiënt met dezelfde aandoening dit wel geadviseerd zou kunnen worden.

Het spinnenwebdiagram is ook te gebruiken tijdens een behandeling van een patiënt; de scores kunnen in de loop van de tijd worden vergeleken. Welke dimensie wordt  daarbij belangrijk gevonden en waar wil iemand aan gaan werken? Deze benadering past natuurlijk heel goed in de huidige trend van zelfmanagement en betaalbare zorg.

Roelien Middelveld, Msc.
Diëtist bij Treant Zorggroep en psycholoog


Bronnen:
*Huber M., Van Vliet M. & Boers. I. (2016). Heroverweeg uw opvatting van het begrip ‘gezondheid’. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde , 160:A7720.

*Huber M., Van Vliet M., Giezenberg M., et al.(2016).Towards a ‘patient-centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ Open, 5:e010091.

Thema's

Thema's