Ontwikkelingen bieden kansen voor ondernemerschap in de zorg

Ik heb een jaar geleden de HBO Bachelor Ergotherapie afgerond bij Pro Education. In de opleiding wordt aandacht besteed aan ondernemerschap. Dit heeft meegespeeld in mijn keuze om te starten met een eigen praktijk. Ik sloot me aan bij de franchise van Doen Ergotherapie, waarbij sprake is van een ‘zachte’ franchiseformule. Dit biedt mij de mogelijkheid om mij te ontwikkelen als ondernemer vanuit bestaande kennis en ervaring, maar waarbij ik wel mijn eigen identiteit kan behouden.
 

Ondernemerschap is kansen blijven zien

Voor mij betekent ondernemen vooral vooruitkijken en kansen zien. In een tijd van steeds meer eisen aan de zorgverlener, met ondertussen tarieven voor paramedici die al jaren op hetzelfde niveau staan, is het weleens moeilijk om die kansen te blijven zien. Toch lijken alle inspanningen, van individuele acties tot op het niveau van beroepsvereniging Ergotherapie Nederland en Paramedisch Platform, resultaat te gaan krijgen. Heel recent is de motie voor meer behandeluren ergotherapie aangenomen. Dit zijn ontwikkelingen die ik als ondernemende ergotherapeut nauwgezet volg.
 
Of je nu in dienstverband werkt of als zelfstandig ondernemer, in eerste plaats ben je natuurlijk ergotherapeut. Binnen de opleiding word je aan het denken gezet over je visie op het vak, maar ook dat je als ondernemer de nodige flexibiliteit moet hebben en vooruit moet kunnen kijken. Dat moet je wel liggen. Voor mij persoonlijk is het dé manier om mij te blijven ontwikkelen, creatief te kunnen zijn in het vinden van oplossingen en samenwerkingen aan te gaan. Voor zowel de ergotherapeut in dienstverband als de zelfstandig ondernemer is het belangrijk de ontwikkelingen in de maatschappij te blijven volgen.
 

Zorg op de juiste plaats

Een voorbeeld is de substitutie van tweede- naar eerstelijnszorg. Dit is de beweging binnen de gezondheidszorg om te komen tot basiszorg dicht bij huis en gespecialiseerdere zorg verder weg. Die komt voort uit de stelling van het ministerie van Volksgezond, Welzijn en Sport (VWS) dat de juiste zorg op de juiste plaats moet komen. Waar vroeger de zorg vooral vanuit de behandelkamer van de praktijk of het ziekenhuis werd geleverd, verschuift dat nu steeds meer naar de eigen omgeving van de cliënt. Eigen regie van de cliënt is daarin steeds belangrijker.
 
Dat zie je ook terug in het concept Positieve Gezondheid van Machteld Huber. Daar ben je als ergotherapeut eigenlijk altijd mee bezig. Kijken naar wat mensen nog wél kunnen in plaats van wat ze niet kunnen. Niet de ziekte staat centraal, maar de veerkracht van de cliënt en wat betekenisvol voor hem is. En vervolgens helpen met oplossingen om de kwaliteit van leven zo hoog mogelijk te houden. D­­­­­e eigen regie van de cliënt staat daarbij weer voorop. Het is belangrijk dat de zorgverlener naar de mens kijkt en niet alleen naar de klacht. Hoe zet je iemand weer in zijn kracht? Denken van klacht naar kracht dus.
 

Samenwerken is ook ondernemerschap

Vaak roept de term eigen regie bij mensen de associatie met bezuinigingen op. Ik denk juist dat het heel positief is om een cliënt te stimuleren in zijn eigen regie, wanneer je maar de ondersteuning kunt bieden die nodig is. De samenwerking aangaan om te bereiken wat voor de cliënt belangrijk is. Daarbij geloof ik ook dat je niet boven, maar naast je cliënt moet staan. Iedereen is in de eerste plaats mens en iedereen kan morgen ineens cliënt of patiënt zijn.
 
Dat geldt ook voor ondernemerschap. We hebben allemaal een gezamenlijk belang. Dat is goede zorg bieden. Hoe kan dat beter dan in goede samenwerking tussen de verschillende disciplines en de patiënt en zijn omgeving? Het creëren van die samenwerking is voor mij een belangrijk aspect van ondernemerschap, zoals bij wijkgericht werken. Ik werk bijvoorbeeld samen met fysiotherapeuten. Wij kunnen elkaar heel goed aanvullen, ieder vanuit ons eigen vakgebied. Gezondheidscentra waarbinnen alle zorgdisciplines elkaars gesprekspartner zijn, met de huisarts als spin in het web, zie ik als een goede ontwikkeling. 
 

Als ondernemer moet je een toekomstvisie ontwikkelen

Als ondernemer in de zorg is langetermijndenken essentieel. Je moet een toekomstvisie ontwikkelen. Het rapport ‘Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren’ van Marian Kaljouw en Katja van Vliet is voor mij hierin een belangrijke leidraad. Dat rapport zegt bijvoorbeeld: ‘Niet de ziekte of aandoening, maar het functioneren, de veerkracht en de eigen regie van de burger staan centraal. Niet het bestaande aanbod aan zorg, beroepen en opleidingen is het uitgangspunt, maar de toekomstige vraag naar zorg, waarbij de focus ligt op wat moet en niet op wat kan. Een toekomstgericht continuüm van bekwaamheden is dynamisch en vraagt regelmatige actualisering om in te kunnen spelen op veranderingen in de benodigde zorg.’
 

Bekwaamheden van de zorgprofessional van de toekomst

Over de bekwaamheden van de zorgprofessional zegt Kaljouw: “Alle zorgprofessionals handelen vanuit de vraag ‘Wat is nodig om het functioneren te herstellen, respectievelijk te bevorderen?’ Iedere zorgprofessional beschikt daarnaast over een aantal generalistische bekwaamheden: netwerkbekwaamheden, technologische bekwaamheden en maatschappelijke en context bekwaamheden. Belangrijk voor alle professionals is dat ze kunnen de-escaleren: professionele zorg is altijd gericht op het zelfstandig, of zo zelfstandig mogelijk, functioneren van burgers in de eigen leefomgeving.”
 
Dat er veranderingen plaatsvinden in de zorg is een feit. Je moet ervoor zorgen dat je als ondernemer in de zorg kunt meebewegen in de ontwikkelingen. De holistische benadering maakt daar voor mij deel van uit en past binnen goed ondernemerschap. Een inspiratiebron is voor mij ‘De Ondernemende Ondernemer’ van Martijn Driessen.
 

Als zorgondernemer juist je sterke kanten ontwikkelen

Hij zegt onder meer dat je niet te veel bezig moet zijn met je zwakten, maar dat je juist je sterke kanten moet ontwikkelen. Voor mij zijn dat samenwerken en het zien van kansen. Die kansen om kunnen zetten in waarde voor de praktijk én waarde voor de cliënt maakt het ondernemen zo boeiend.
 
Positiviteit is belangrijk en maakt het vak mooier. Als ik voor mijn eigen vak spreek, denk ik dat het motto van het ministerie van VWS ‘de zorg bij de mensen thuisbrengen’ kansen biedt voor de ondernemende ergotherapeut.
 
Elisa Strating – ergotherapeut