Laat ik eerlijk zijn: niet elke cursus die ik heb gevolgd, heeft een stempel gezet op mijn doen en laten als logopedist. Sommige ben ik zelfs zo goed als vergeten. Andere hebben echter iets in gang gezet waar ik tot op de dag van vandaag dankbaar voor ben. Dat zijn de cursussen die ook kunnen zorgen voor een sterk bewust-onbekwaam-gevoel: het moet allemaal anders maar hoe ga ik dat doen? Niet altijd leuk.
“Dat ben ik niet gewend”
Robert en ik zijn bezig met spelling en ik grijp mijn kans om het schrijven van de a te bespreken (Robert maakt eerst een bolletje en zet er dan een streepje tegenaan, maar het streepje staat vaak los van het bolletje waardoor je een o en i leest). Ik doe op een whiteboard voor hoe je handig in één beweging een a kan schrijven. “Dat ben ik niet gewend”, zegt Robert weer. Zijn stem klinkt bozig. “Probeer eens?” vraag ik. “Maar ik kan ‘m alleen op de andere manier. Die vind ik handiger.”
De muur die Robert opwerpt is herkenbaar. Zo voorkom je falen. Als ik iets aan mijn eigen aanpak moet veranderen, zoek ik eerst uitvluchten. “Het is niet handig om het anders te doen, want daar is mijn praktijk niet op ingericht”. “Ik heb het altijd zo gedaan en dat heeft prima gewerkt”. En, “dan doe ik het straks zo, moet het wéér anders. Ik kan wel bezig blijven”. Het gevoel dat ik het niet goed doe, onbekwaam ben, maakt dat ik allereerst tot stilstand kom. Angst voor verandering, houvast zoeken bij wat je gewend bent.
“Kijk, ik kan ‘m”
Robert heeft de stap gemaakt en inmiddels staat het hele whiteboard vol met a’s, eerst met bibberige lijn maar steeds vloeiender. Hij lacht breeduit. “Kijk, ik kan ‘m.” Het bord wordt schoongeveegd en hij begint opnieuw.
“Wat een prachtige a. Ik kan hem heel goed lezen”, zeg ik. “De d gaat bijna op dezelfde manier. Zullen we die ook oefenen?” Ik schrijf een grote d op het whiteboard. “Nee, dat hoeft niet. Die ben ik zo gewend en de juf zegt er niks van.” “Probeer eens”, vraag ik. Zo moet letter voor letter veroverd worden.
Ik ben bezig met een cursus die vastgeroeste aannames doet wankelen en omvallen. Hier kan alleen maar verandering op volgen. Natuurlijk voel ik de bekende weerstand, hakken in het zand. Maar daarnaast, als de verspreiding van een olievlek, het ontstaan van frisse nieuwe overtuigingen. Overtuigingen die zo inspirerend en onweerstaanbaar zijn dat mijn opgeworpen muur afbrokkelt.
“Ga er mee aan de slag. Probeer het uit”, zegt de cursusleidster aan het einde van de eerste cursusdag. “Dat ga ik zeker doen”, zeg ik. “Maar het wordt best lastig want ik ben het niet gewend.”
“Niemand heeft gezegd dat verandering pijnloos is”, reageert ze lachend. En zo is het.
Saskia Eelman (50) werkt al 25 jaar als logopedist. De geboren en getogen Texelse maakte voor haar studie de ‘oversteek’ naar het vasteland en woont sindsdien in Amsterdam. Met veel enthousiasme schrijft ze columns die uit haar werkende leven gegrepen zijn en een andere kant van het paramedische beroep laten zien.
