Is Evidence Based Practice de basis van de fysiotherapie?

Vaak komen we de term Evidence Based Practice (EBP) tegen in de literatuur. Maar wat verstaan we onder deze methodiek en in hoeverre is deze toepasbaar in de fysiotherapie?

EBP bestaat in de basis uit drie onderdelen:

1. De klinische expertise van de zorgverlener
2. De wens, voorkeur en verwachtingen van de cliënt
3. De kennis uit wetenschappelijk onderzoek

Door het combineren van deze drie onderdelen ontstaat een duidelijk antwoord op de roep om zinnige en zuinige zorg. De steeds mondigere betaler van de zorg, je cliënt, staat daarbij centraal en de zorgverlener kan onderbouwd vanuit ervaring, klinische kennis en wetenschap concreet de dialoog aangaan.
 

Shared Decision Making

Belangrijk is dus dat de fysiotherapeut de keuze niet voor de cliënt maakt, maar het gesprek aangaat: Shared Decision Making. De therapeut werkt daarbij dus niet alleen vanuit basiskennis, ervaring en intuïtie maar maakt ook gebruik van verkregen kennis op basis van wetenschappelijk onderzoeken. Uiteindelijk is het dan voor de fysiotherapeut de kunst van het hulpverlenen om een integratie van de drie onderdelen te laten ontstaan. De verwachting is dat EBP daarbij helpt om de zorgvraag van de cliënt te beantwoorden middels de best gekozen diagnostiek en therapie.
 

Kookboekgeneeskunde

Ondanks deze ogenschijnlijk goede mix van alle belangrijke onderdelen om de juiste diagnose en therapie in te stellen, is er toch ook kritiek en argwaan. Criticasters noemen het ook wel kookboekgeneeskunde. Men gaat er blijkbaar van uit dat klinische richtlijnen strikt moeten worden opgevolgd. Dit is echter een misverstand, want dit geldt voor protocollen maar niet voor richtlijnen.
 
De fysiotherapeut die volgens de methode EBP werkt, en dus voor diens handelen ook evidentie uit onderzoeken als richtsnoer gebruikt, levert maatwerk passend bij de cliënt. Daarbij is het wel belangrijk zich te realiseren dat resultaten van onderzoek het gemiddelde gevonden effect is en dat resultaten ook niet automatisch geprojecteerd kunnen worden op de individuele cliënt.
 

Herstel belemmerende co-morbiditeit

Als bijvoorbeeld een onderzoek van toepassing lijkt, maar bij uw cliënt is sprake van herstel belemmerende co-morbiditeit, beïnvloedt dit vermoedelijk uw keuzes binnen de therapie. Daarmee blijft de fysiotherapeut dus nog steeds de architect van het behandelplan. Hij/zij interpreteert daarbij eerst relevant onderzoek en overweegt dan om het te gebruiken.
 
Dit is dus zeker geen simplificatie van ons beroep volgens een kookboek, maar eerder een kennis- en statusupgrade. Wel vraagt het volwaardig toepassen van EBP veel oefening en een gedegen methodologische kennis. De fysiotherapeut die volgens EBP wil gaan werken kan daarom het beste starten met het gebruiken van systematic reviews of richtlijnen.
 

Conclusie

Hoewel wij fysiotherapeuten doeners zijn, kunnen wij niet zonder een kenniskader dat door de wetenschap wordt ontwikkeld. Gecombineerd met de steeds mondiger en beter geïnformeerde cliënt en onze eigen kennis en expertise, leidt dit tot het vak van fysiotherapeut welke niet zonder Evidence Based Practice kan. Dit is zeker geen standaardzorg maar de best mogelijke zorg op maat en fysiotherapie op een hoger (universitair) niveau.
 
Drs. Pieter de Roos
Master of Science in EBP en Hart-Vaat-Longfysiotherapeut