Als spreken niet meer vanzelfsprekend is

Daar zit ze in haar bed. Haar ogen twinkelen als ik binnenkom. Ik zie dat ze me herkent. Ze uit woorden, maar ik versta haar niet. Ze vertelt een verhaal, maar ik begrijp haar niet. Ze zet gebaren in, maar ik weet niet wat ze bedoelt. Ze raakt gefrustreerd en huilt. Huilt omdat ze niet begrepen wordt, huilt omdat ze niet op de woorden kan komen, huilt omdat ze niet kan zeggen wat ze wil.

Deze week is het de Week van de Afasie met als thema "Nederland afasievriendelijk? Iedereen doet mee!”. Maar hoe zorgen we voor een afasievriendelijke samenleving?

Afasie is een taalstoornis die ontstaat na niet-aangeboren hersenletsel. Door schade in de taalgebieden van de hersenen, na bijvoorbeeld een beroerte of herseninfarct, ontstaan er probleem in het begrijpen en/of produceren van taal. 30.000 mensen in Nederland zijn gediagnosticeerd met afasie. Het is een stoornis met een grote sociale impact. 

Iemand met afasie kan vaak niet goed onder woorden brengen wat hij bedoelt. Dat is niet alleen frustrerend voor hem, maar ook voor de omgeving. Het taalvermogen is te klein om deel te nemen aan de snelle communicatie. Hierdoor ontstaat afzondering en eenzaamheid. 

Als logopedist help ik niet alleen de cliënt met afasie om zijn taalbegrip en taalproductie te stimuleren. Ik werk ook met de omgeving. Met de partner, de kinderen, kleinkinderen, collega's, iedereen die dicht bij de cliënt staat. Doordat er te weinig kennis is over deze beperking bij de omgeving is er vaak onbegrip. Mensen weten niet wat ze moeten doen om de communicatie in stand te houden. 

Zorg voor geduld en rust tijdens een gesprek. Laat ruimte over voor elkaar om jezelf duidelijk te maken. Maak oogcontact en gebruik non-verbale communicatie. De inzet van gebaren en mimiek ondersteunt datgene wat je wilt zeggen. Gebruik geen complexe zinnen, maar leg accenten op belangrijke woorden of schrijf belangrijke woorden uit. Verlaag het spreektempo en check of je begrepen wordt. 
Wat zou jij doen als spreken niet meer vanzelfsprekend is?

Anouk Demos – stemlogopedist & zangcoach

Anouk studeerde aan het conservatorium van Rotterdam (musical) en is naast haar werk als logopedist werkzaam als dirigent en zangcoach bij haar eigen zangschool. Omdat Anouk zelf zangeres is, kan zij haar ervaringen delen en veel voorbeelden uit de praktijk geven. Ze beschikt over de ervaring om logopedisten de juiste technieken aan te reiken om efficiënter te werken aan logopedische hulpvragen rondom de zangstem.