Effectieve communicatie met anderstalige cliënten: een gids voor paramedici
Hoe krijg je optimale therapeut-cliënt relatie bij een anderstalige cliënt? Af en toe kom je als fysiotherapeut in contact met een cliënt met een migratieachtergrond, een asielzoeker of vluchteling. Ook zij hebben recht op goede zorg net als ieder ander. Helaas verloopt deze therapeut-cliënt relatie niet altijd even goed. Waar let je op bij deze cliënten? En welke tools gebruik je om deze relatie te optimaliseren?
De uitdagingen van taalbarrières: hoe tolken de zorg kunnen verbeteren
Collega’s uit de praktijk klagen vaak dat de behandelingen minder goed verlopen. Vaak wordt de communicatie en de culturele verschillen aangewezen als de grootste boosdoeners.
Maar is dat wel zo? Natuurlijk is de taalbarrière een groot obstakel. Deze is echter eenvoudig op te lossen met een tolk via de tolkentelefoon. In sommige gevallen zoals bij een asielzoeker of een Oekraïense vluchteling wordt deze vergoed. Lees hiervoor verder op de website van zo schakelt u een tolk in.
Culturele sensitiviteit
Helaas geldt dit niet meer voor de íngeburgerde Nederlander met een migratieachtergrond. Zorg dan voor een volwassene die men vertrouwt om te tolken maar zet liever geen kind hiervoor in. Culturele verschillen zijn zeker een punt om rekening mee te maken, maar misschien is laaggeletterdheid en analfabetisme onder deze groep cliënten wel een veel groter probleem.
Laaggeletterdheid en analfabetisme H2
Door laaggeletterdheid en analfabetisme ontwikkelt men minder gezondheidsvaardigheden. Dit zijn vaardigheden om zelf inzicht te krijgen in ziekte en gezondheid, te vertellen welke klachten of symptomen men heeft of om überhaupt zelf informatie te verkrijgen over gezondheid. Door een gebrek aan informatie wordt het zelf kunnen beoordelen en vervolgens een beslissing nemen over je gezondheid erg lastig. Vaak heeft men geen idee hoe het lichaam functioneert.
Signalen van laaggeletterdheid herkennen H2
Cliënten met analfabetisme of laaggeletterdheid kunnen dit vaak goed camoufleren. Het is dus van groot belang om de signalen hiervan op te pikken als therapeut. Deze signalen zijn bijvoorbeeld:
- De cliënt komt zijn afspraken niet na of komt te laat.
- Formulieren of vragenlijsten worden niet ingevuld
- Men stelt steeds dezelfde vragen of vertelt een onsamenhangend verhaal.
Soms vraag men of de therapeut de vragenlijsten wil invullen of snapt men de vragen niet. Men vertelt dat hij of zij weinig leest, liever TV kijkt of misschien geen boodschappen doet. Het is dus zaak om dit boven water te krijgen om cliënten daarna goed te kunnen helpen.
Praktische communicatiestrategieën voor effectievere zorg
Je kunt met eenvoudige taal communiceren of materialen hiervoor gebruiken zoals je bijvoorbeeld vindt over het lichaam op de website van pharos. Gebruik vooral visuele middelen zoals video’s en plaatjes. Stel enkelvoudige vragen, stimuleer de cliënt om vragen te stellen en controleer met terugvragen of men het begrepen heeft. Beperkt de gegeven informatie en voorlichting tot enkele speerpunten en pas je taalgebruik aan.
Door het verbeteren van inzicht in ziekte en gezondheid maar ook met het beter begrijpen van elkaar zal de therapeut-cliënt relatie verbeteren. Daarmee neemt de kwaliteit en effectiviteit van de geleverde zorg toe. De cliënt die in eerste instantie voor een massage kwam zal beter begrijpen en ervaren dat oefentherapie bijvoorbeeld effectiever is dan massage.
[extra witregel]
Benieuwd over hoe je beter kunt communiceren of samenwerken met je cliënt? Of hoe je om kan gaan met dilemma's die je tegenkomt? Kijk dan verder bij de volgende nascholingscursussen:
Jacqueline Leenders - ergotherapeut en onderzoeker in opleiding
Jacqueline studeerde in 1994 af aan de Hogeschool Zuyd, opleiding ergotherapie en is naast haar werk als ergotherapeut ook onderzoeker in opleiding bij het Radboudumc en freelancer voor verschillende opdrachtgevers. Zo werkt ze ook als afstudeerbegeleider bij Pro Education en toegankelijkheidscoördinator bij Oerol. Haar werk- en onderzoekservaringen liggen op het vlak van revalidatie bij dwarslaesie en vermoeidheid bij spierziekten. Door de diversiteit aan werkervaring vindt zij het een mooie uitdaging om onderwijs, onderzoek en praktijk met elkaar in contact te brengen.
