Hoe krijg je optimale therapeut-cliënt relatie bij een anderstalige cliënt? Af en toe kom je als fysiotherapeut in contact met een cliënt met een migratieachtergrond, een asielzoeker of vluchteling. Ook zij hebben recht op goede zorg net als ieder ander. Helaas verloopt deze therapeut-cliënt relatie niet altijd even goed. Waar let je op bij deze cliënten? En welke tools gebruik je om deze relatie te optimaliseren?
Collega’s uit de praktijk klagen vaak dat de behandelingen minder goed verlopen. Vaak wordt de communicatie en de culturele verschillen aangewezen als de grootste boosdoeners.
Maar is dat wel zo? Natuurlijk is de taalbarrière een groot obstakel. Deze is echter eenvoudig op te lossen met een tolk via de tolkentelefoon. In sommige gevallen zoals bij een asielzoeker of een Oekraïense vluchteling wordt deze vergoed. Lees hiervoor verder op de website van zo schakelt u een tolk in.
Helaas geldt dit niet meer voor de íngeburgerde Nederlander met een migratieachtergrond. Zorg dan voor een volwassene die men vertrouwt om te tolken maar zet liever geen kind hiervoor in. Culturele verschillen zijn zeker een punt om rekening mee te maken, maar misschien is laaggeletterdheid en analfabetisme onder deze groep cliënten wel een veel groter probleem.
Door laaggeletterdheid en analfabetisme ontwikkelt men minder gezondheidsvaardigheden. Dit zijn vaardigheden om zelf inzicht te krijgen in ziekte en gezondheid, te vertellen welke klachten of symptomen men heeft of om überhaupt zelf informatie te verkrijgen over gezondheid. Door een gebrek aan informatie wordt het zelf kunnen beoordelen en vervolgens een beslissing nemen over je gezondheid erg lastig. Vaak heeft men geen idee hoe het lichaam functioneert.
Cliënten met analfabetisme of laaggeletterdheid kunnen dit vaak goed camoufleren. Het is dus van groot belang om de signalen hiervan op te pikken als therapeut. Deze signalen zijn bijvoorbeeld:
Soms vraag men of de therapeut de vragenlijsten wil invullen of snapt men de vragen niet. Men vertelt dat hij of zij weinig leest, liever TV kijkt of misschien geen boodschappen doet. Het is dus zaak om dit boven water te krijgen om cliënten daarna goed te kunnen helpen.
Je kunt met eenvoudige taal communiceren of materialen hiervoor gebruiken zoals je bijvoorbeeld vindt over het lichaam op de website van pharos. Gebruik vooral visuele middelen zoals video’s en plaatjes. Stel enkelvoudige vragen, stimuleer de cliënt om vragen te stellen en controleer met terugvragen of men het begrepen heeft. Beperkt de gegeven informatie en voorlichting tot enkele speerpunten en pas je taalgebruik aan.
Door het verbeteren van inzicht in ziekte en gezondheid maar ook met het beter begrijpen van elkaar zal de therapeut-cliënt relatie verbeteren. Daarmee neemt de kwaliteit en effectiviteit van de geleverde zorg toe. De cliënt die in eerste instantie voor een massage kwam zal beter begrijpen en ervaren dat oefentherapie bijvoorbeeld effectiever is dan massage.
[extra witregel]
Benieuwd over hoe je beter kunt communiceren of samenwerken met je cliënt? Of hoe je om kan gaan met dilemma's die je tegenkomt? Kijk dan verder bij de volgende nascholingscursussen:
Jacqueline Maas – fysiotherapeut & manueel therapeut
Jacqueline studeerde fysiotherapie aan de Hogeschool Rotterdam en manuele therapie Maitland-concept in Roermond. Door haar brede interesse verdiepte ze zich ook in voeding en viscerale therapie. Ze is werkzaam in haar eigen praktijk voor geïntegreerde manuele therapie in Capelle aan de IJssel en heeft veel ervaring in het behandelen van klachten van baby’s, kinderen en volwassenen met uiteenlopen de klachten van het bewegingsapparaat. Haar specialismen zijn hoofdpijn-, voet- en rugklachten.