Docent Karen Visman over Floortime: “Alsof alle puzzelstukjes op hun plek vallen.”
Kinderfysiotherapeut Karen Visman vertrok 15 jaar geleden naar het Amerikaanse Washington om daar de Master Floortime te volgen. Het bleek een schot in de roos: “Daar vielen voor mij alle puzzelstukjes op hun plek.”
Hart verloren
Karen Visman is kinderfysiotherapeut, sensorisch informatieverwerkingstherapeut en bovenal Floortime-professional. Ze had jarenlang een kinderfysiotherapiepraktijk in Amsterdam en werkt sinds 15 jaar met jonge kinderen die voor verschillende ontwikkelingsuitdagingen staan, met name op het gebied van gedrag en ontwikkeling. Door haar opleiding tot Floortime-professional leerde Karen op een positieve én functionele manier werken met kinderen en hun omgeving. Karen vertelt: “Als ik vanuit mijn expertise werk met kinderen waar een vraag is over gedrag en ontwikkeling dan heb je dat stukje functionele en emotionele ontwikkeling echt nodig. Hierin sprak Floortime mij het meeste aan. Het is niet enkel een methode voor kinderen met autisme, maar voor kinderen die in het algemeen een andere ontwikkeling doormaken dan hun leeftijdsgenootjes. Aan die ongelooflijk interessante en uitdagende doelgroep heb ik echt mijn hart verloren.”
Een Floortime-ding
Op de vraag waarom ze zo graag met deze specifieke doelgroep werkt, is Karen overduidelijk: “Kinderen zijn in de eerste plaats eerlijk en puur. Daarnaast is het vaak een raadsel welke aanpak het beste helpt. Juist dat puzzelen en uitpluizen vind ik zo uitdagend. Je hebt daarbij niet alleen met het kind te maken, maar ook met de ouders en het systeem eromheen. Je kunt de verschillende onderdelen (denk aan taal, motoriek, prikkelverwerking, enzovoorts) van de ontwikkeling niet los van elkaar zien. Alles grijpt in elkaar. Dat is overigens ook echt een ‘Floortime-ding’ – de ontwikkeling van een kind loopt nooit synchroon.”
Let the child think
Inmiddels inspireert Karen andere paramedici met haar cursus Floortime; een ontwikkelingsmodel voor het beoordelen en begrijpen van de sterke punten en uitdagingen van een kind. Karen legt uit: “Het is een methode die in de jaren 70 is ontwikkeld door twee Amerikaanse gedragswetenschappers. Zij wilden tegenwicht geven aan de ontwikkelingsgerichte methodes die er op dat moment waren. Autisme werd rond die tijd pas een beetje herkend als ¬– toen nog – ‘stoornis’. Echter waren er destijds vooral gedragsgerichte methodes die zich met name richtten om het kind iets aan en af te leren. Zij vonden dat dat niet klopte en benadrukten juist veel liever de kracht van spel. De basis ligt in de mooie zin ‘let the child think’. Wanneer je je alleen focust op zo’n beloningssysteem leert een kind wel wat hij of zij moet doen om een beloning te krijgen, maar zelf nadenken leert hij of zij daarmee niet. Wanneer je Floortime toevoegt aan je behandelmethodes, zul je merken dat kinderen veel beter aangeven wat ze nodig hebben en wat niet. Het aangaan van een betekenisvolle en veilige relatie met de omgeving is de basis. Dan kan een kind aangeven wat het prettig vindt en wat juist niet. Dat geeft het kind bovendien een groots gevoel van zelfstandigheid en zelfredzaamheid.”
Breder naar een situatie kijken
Floortime is geen losstaande skill, maar een toevoeging aan de paramedische expertise die je al hebt. Om een voorbeeld te noemen, illustreert Karen een moment uit haar eigen praktijk: “Er kwamen eens ouders bij mij met de kwestie dat hun 2,5-jarige zoontje zo slordig loopt en steeds struikelt. Dan ga je het eerst met de ouders hebben over de start en ontwikkeling van het kind. Ondertussen laat je het kind z’n gang gaan, hoewel ik hem met een schuin oog natuurlijk wel in de gaten hield. Dit geeft je als hulpverlener ontzettend veel informatie: hoe dicht zit hij op z’n ouders? Hoe dicht zitten de ouders op hem? Laat hij motorisch gedrag zien wat klopt? Tegelijkertijd zag ik: er is niemand die zich nu met hem bemoeit en ik heb hem nog niet één keer zien vallen of struikelen. Dit terwijl de behandelruimte van een kinderfysiotherapeut vol ligt met losslingerend speelgoed. Zou het zijn dat hij haast heeft? Of krijgt hij misschien te weinig ruimte? Zodoende informeer ik verder bij de ouders: wanneer struikelt hij zoal? ‘Als we haast hebben.’ En wat gebeurt er dan? ‘Dan pakken we hem bij zijn arm en dan struikelt hij vaak.’ Aha! Waar het om gaat is dat je met een Floortime-blik breder naar de situatie kijkt. Een paramedicus die in dit geval geen Floortime-achtergrond heeft kijkt waarschijnlijk alleen naar de motoriek van het kind en concludeert: ‘Niks mis mee, kom over een half jaartje maar terug.’ Begrijp me niet verkeerd; hij of zij doet als fysiotherapeut natuurlijk niets verkeerd, maar mist ondertussen van alles.”
Steeds opnieuw het wiel uitvinden
Reden te meer voor Karen om het heft in eigen hand te nemen en cursussen te geven bij Pro Education; met haar aanstekelijke enthousiasme en rotsvaste vertrouwen in de Amerikaanse methode inspireerde zij al velen. “Zoals je merkt ben ik ontzettend enthousiast over Floortime als ondersteuning van mijn eigen expertise als kinderfysiotherapeut”, vertelt Karen. “Het heeft mijn werk enorm verrijkt. Ik snap nu beter waar bepaald gedrag vandaan komt. Op papier kun je het soms wel snappen, maar dan blijkt de praktijk toch anders. Dat zeg ik ook altijd tegen mijn cursisten: elke case en elke cliënt is anders. Je moet daardoor iedere keer weer opnieuw goed kijken en luisteren. Wat voor Jantje werkt, werkt voor Pietje niet. Ik vind het fantastisch om op deze manier mijn kennis, kunde én enthousiasme door te kunnen geven.”
Toekomstdromen
Karens toekomstdroom is dan ook duidelijk: “Wat ik absoluut fantastisch zou vinden is als Floortime meer naamsbekendheid zou krijgen. En dat er andere professionals zijn die net als ik de Amerikaanse Master zouden volgen en het Floortime-stokje bij Pro Education op een gegeven moment kunnen overnemen. Ik ben inmiddels 64 jaar en hoewel ik écht nog wel even door kan, zou een collega op termijn niet verkeerd zijn!”
Ben je na het lezen van dit interview ook vastberaden om Floortime toe te voegen aan jouw paramedische behandelingen met jonge kinderen? Schrijf je dan in voor een cursus Floortime van Karen Visman.
